Eban bin Sâid (r.a.) kimdir? Nasıl bir Sahabiydi?

Sahabe, Efendimiz (SAV)’in yol arkadaşları sırdaşları olan ”sahabeler” İslam’ın ilerlemesinde büyük rol oynamış ve İslam tarihinde de önemli yere sahip olan insanlardır.

Günümüz Müslümanları onların hayatlarını, Allah ve resulüne olan taat ve bağlılıklarını örnek alarak yol çizmeye çalışırlar. Müslümanlar hatta Müslüman olmayanlar bile ”sahabeler”deki büyük aşkı ve bağlılığı araştırıp kendi inanışlarınca hayatlarında uygulamaya çalışmışlardır.

Sahabelerin hayatları merak ediliyor. Ne yapmışlarda tarihe nam salmışlar günümüz Müslümanlarına ayna olmayı başarmışlar diye kaynak yayınlardan okuyup öğrenmeye çalışıyorlar.

Peki bu sahabeler kimler? Sahabe nedir? Kimlere sahabe denir? Eban bin Sâid (r.a.) kimdir?   Sahabelerin hayatı nasıldır? Sorularının cevabı merak konusu oldu.

bu seriyi okumak ve ömürleri büyük mücadelelerle geçmiş, sistemden beslenmeyip sistem değiştiren ”sahabeler”in şanlı hayatlarını beraber öğrenmek ister misiniz?

Sahabe, terim olarak Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’i, peygamberliği sırasında gören, Onunla konuşup görüşen, O’na iman eden ve müslüman olarak ölen kimselere verilen isimdir.

İslam âlimlerinin çoğu sahabeyi böyle tarif etmişlerdir. Buna göre sahabe olmak için;

Hazreti Peygamberle görüşmek,
Onunla sohbet etmek,
O’na iman etmek,
Müslüman olarak ölmek şarttır

Sahabî olabilmenin ilk ve gerekli şartı Müslüman olmak olduğuna göre,  O’nu mü’min olarak görüp de sonradan dinden çıkan kimse (mürted), sahabî sayılmaz.

Eban bin Sâid (r.a.) kimdir?

İslamiyet’in tebliğinden sonra aileler ikiye ayrıldı. Bir kısmı Peygamberimize ve onun Rabb’inden getirdiği hakikatlere iman etme saadetini kazanırken, bir kısmı da batıl inançlarında körü körüne ısrara devam ediyordu.

İşte, kardeşleri Hâlid ve Amr (r.a.) İslamiyet’le müşerref olduğu hâlde, putperestlik üzere kal­makta ısrar edenlerden birisi de Eban bin Sâid idi.

Kardeşlerinin Müslüman ol­masını bir türlü hazmedemiyor, “Keşke Zarîbe’de ölmüş olsaydım da, Amr ile Hâlid’in dine iftira ettiğini görmeseydim!” mealinde şiirler söylüyordu. Bedir Savaşı’nda müşriklerin safında yer almıştı.

Eban tüccardı. Ticaret maksadıyla Şam’a gidip gelirdi. Bir defasında Şam’da bir rahiple karşılaştı. Tanıştılar. Rahip onun Kureyş kabilesinden olduğunu du­yunca memleketinde yeni bir haberin olup olmadığını sordu.

Eban, “Bir adam çıktı. Kendisinin Re­sû­lul­lah olduğunu, Mûsâ ve İsâ’ya gele­nin ken­disine de geldiğini söylüyor.” dedi.

Rahibin yüzü birdenbire değişti. Zaten böyle bir haber bekliyordu. Kitapla­rında bu kabileden bir peygamber çıkacağını, Hz. Mûsâ ve İsâ’nın yolunu takip edeceğini okumuştu. Sonra da çıkan zatın ismini sordu.

Eban “Muhammed” de­yince rahibin heyecanı bir kat daha arttı. Çıkacak olan son peygamberin, kitap­larda okuduğu bazı sıfatlarından bahsetti.

Eban da heyecanlanmıştı. “Bu saydı­ğın sıfatların hepsi onda var.” diyebildi. Rahip sevinçliydi. Şimdiye kadar bekle­diği peygamber nihayet çıkmıştı.

Fakat yanına gitmek için imkânı yoktu. Pey­gamber’in Arap âleminin iktidarını ele geçirdikten sonra onun dininin bütün dünyaya yayılacağını haber verdi. Sonra Re­sû­lul­lah’a selam götürmesi için rica­da bulundu.

Eban, Medine’ye döndüğünde artık değişmişti. Kalbinde iman ateşi yanmaya başlamıştı. Bu arada Peygamberimiz, Umre Seferi için Medine’den ayrılmış, Mekke’ye ha­reket etmişti. Fakat müşrikler onları Mekke’ye sokmamaya karar­lıydılar. Bunun üzeri­ne Re­sû­lul­lah (a.s.m.), Hz. Osman’ı Mekke’ye elçi olarak gönderdi. Eban bin Sâid, Hz. Osman’ı karşıladı. “Hoş geldin. Hiç çekinmeden dilediğini yap.” dedi. Onu himayesine aldı. Hz. Osman da emniyet içerisinde el­çilik vazifesini yerine getirdi.

Eban, Hudeybiye Sulhü’nden sonra daha fazla bekleyemedi. Hayber’in fet­hinden önce Müslüman oldu. Peygamberimiz onu Necid taraflarına bir vazife için gönderdi. Hz. Eban bu vazifede muvaffak oldu. Fakat vazifede olduğu için Hayber Savaşı’na katılamamıştı. Bunun üzüntüsünü yaşıyordu. Peygamberimiz bu savaşa katılmış gibi Hz. Eban’a Hayber ganimetinden hisse verdi.

Daha sonra da Bahreyn’e zekât ve sadakaları toplamak üzere gönderdi. Eban (r.a.), Re­sû­lul­lah’ın vefatına kadar bu vazifede kaldı. Peygamberimizin kendisi­ne tevdi ettiği görevi layıkıyla yerine getirdi.

Sonraları Hz. Ebû Bekir, onu aynı vazifesinde bırakmak istedi. Hz. Eban, “Re­sû­lul­lah’tan başka kimsenin teklifini kabul etmem!” dediyse de Hz. Ebû Bekir’in ısrarı üzerine vazifesine devam etti.

Hz. Eban’ın Ecnadin Savaşı’na katıldığı ve bu muharebede şehit edildiği rivayet edil­mektedir.